Kısa çalışma ödeneği nereye yatacak? Ölümcül corona virüsü (koronavirüs) salgını nedeniyle faaliyetlerine ara veren işyerlerinde çalışan personel, İŞKUR’un kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak istiyor. Birçok işyeri de bu uygulamadan faydalanmak için İŞKUR’a başvurdu. Peki, kısa çalışma ödeneği nasıl alınır? Kısa çalışma ödeneği ne zaman yatacak? Kısa çalışma ödeneği nereden çekilecek? İşte detaylar…
Dünyayı ve ülkemizi de derinden etkileyen corona virüsü (koronavirüs) salgını, ekonomik dengeleri altüst etti. Koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirler kapsamında birçok işyeri, üretim ve hizmet faaliyetlerine ara verdiğini duyurdu. Halk sağlığını tehdit eden salgın riski sona erene kadar kapalı kalacak işyerlerinde çalışan milyonlarca vatandaş ücretsiz izne çıkarıldı. Bu süreçte ücretsiz izne çıkarılan vatandaşlar için İŞKUR’un, kriz nedeniyle işyerindeki faaliyetlerin mecburi azaltılması veya durdurulması halinde çalışanlara gelir desteği sağladığı ‘kısa çalışma ödeneği’ devreye girdi. Birçok işyeri de kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak için sıraya girdi. Vatandaşlar, “Kısa çalışma ödeneği nereden çekilecek?”, “Kısa çalışma ödeneği nasıl alınır?”, “Kısa çalışma ödeneği ne zaman yatacak?” sorularının yanıtlarını merak ediyor. Detayları KARAR.com okurları için derledik…
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE DEMEK?
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde 3 ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Bakanlar Kurulu’nun kararı ile ile 3 aylık süre 6 aya kadar uzatılabilir. İşveren kısa çalışma ödeneğine başvurusunu; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerin varlığı iddiasıyla yapar.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ PTT’YE GİTMEDEN ALINABİLİR Mİ?
29 Mart 2020 saat 17.30 itibariyle kısa çalışma ödeneği ödemelerini almak için PTT şubelerine bizzat gitmek gerekiyor. Hak sahipleri, nüfus cüzdanlarını veznedara göstererek maaşını çekebilir. Şimdilik işsizlik maaşını PTT şubelerine gitmeden almak mümkün değil. Koronavirüs salgınına karşı alınan tedbirler kapsamında olası bir prosedür değişikliğini, KARAR.com’dan takip edebilirsiniz.
PTT ÇALIŞMA SAATLERİ 2020
Koronavirüs salgını tehlikesi nedeniyle bankaların çalışma saatlerinde kısıtlamaya gidilirken, PTT’nin çalışma saatlerinde herhangi bir değişiklik yapılmadı. Buna göre; PTT şubeleri hafta için sabah 08.30’dan 12.30’a kadar açıktır. 1 saatlik öğle yemeği arasının ardından saat 13.30’dan 17.30’a kadar açık kalır ve 17.30 kapanmaktadır. Türkiye’nin her yerinde bu çalışma saati sabittir.
PTT HAFTA SONU CUMARTESİ PAZAR SAAT KAÇA KADAR AÇIK?
Merkez PTT şubeleri dışında cumartesi günü tüm PTT’ler kapalıdır. Cumartesi günü sadece belirli bölgelerdeki PTT şubeleri 13.30 kadar hizmet vermektedir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BU AY NE ZAMAN ÖDENECEK?
Kısa çalışma ödeneği ödemeleri her ayın 5’inde hak sahiplerinin PTT’deki hesaplarına yatırılıyor. İşsizlik maaşı, ayın 5’i hafta sonuna denk geliyorsa, o haftadan sonraki ilk iş günü yatırılır.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE NASIL BAŞVURULUR?
İşverenler, genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle kısa çalışma talep formunu ve kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi tanzim ederek kısa çalışma başvurusunda bulunulabilir.
Kısa çalışma başvuruları, işçiler adına işverenler tarafından yapılır. İşçiler kısa çalışma talebinde bulunamaz.
İŞVERENLER İÇİN KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE BAŞVURU TALEP FORMU İÇİN BURAYA TIKLAYIN
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANABİLECEK İŞYERLERİ LİSTESİ İÇİN TIKLAYIN
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE KADAR?
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son oniki aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemez.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE ZAMAN BAŞLIYOR?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Kısa Çalışma Ödeneği başvurularının 23 Mart 2020 Pazartesi gününden itibaren elektronik ortamda yapılabileceğini duyurdu.
Bakan Selçuk, yaptığı yazılı açıklamada, yeni koronavirüsten (Kovid-19) olumsuz etkilenen ve bu sebeple kısa çalışma uygulamasından yararlanmak isteyen işverenlerin, İŞKUR İl Müdürlükleri ve Hizmet Merkezlerine özel olarak oluşturulan elektronik posta adresleri aracılığıyla gerekli belgeleri göndererek başvurularını yapabileceklerini bildirdi.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığının işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarınca iddia edilmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde konu, İŞKUR Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır. Deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlar için diğer zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan başvurular için Yönetim Kurulu Kararı aranmaz.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerle ilgili Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir.
İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine ve/veya işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir.
CORONA VİRÜS TEDBİRLERİ NEDENİYLE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE BAŞVURULUR MU?
Evet başvurulur… Çin Halk Cumhuriyeti’nin Vuhan kentinde ortaya çıkan ve birçok ülkede tesirini gösteren koronavirüsün olası etkileri dikkate alınarak ‘dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebep’ kapsamında kısa çalışma uygulaması başlatılmıştır.
Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işveren; buna ilişkin kanıtlarla birlikte Kısa Çalışma Talep Formu ile kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren listeyi bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine, elektronik posta göndermek suretiyle kısa çalışmaya başvuru yapabilir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE ZAMAN DEVREYE GİRER:
* Genel ekonomik kriz
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır.
* Bölgesel kriz
Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumlardır.
* Sektörel kriz
Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumlardır.
* Zorlayıcı sebepler
İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.
Kısa çalışma uygulaması kapsamında;
* İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,
* Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,
hizmetleri sağlanmaktadır.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NASIL UYGULANIR?
İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR’a başvuruda bulunması ve iş müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE BAŞVURU ŞARTLARI NELER?
* İşverenin kısa çalışma talebinin iş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu uygun bulunması,
* İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, çalışma süreleri ve prim ödeme şartlarını sağlamış olması,
* İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması gerekmektedir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURUSU UZAKTAN DA YAPILABİLİR
Başvuruların işyerine gidilmeden de belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. Gerektiğinde işverenle irtibata geçilerek ilave belgeler talep edilebilecektir. İşverenlere başvurusunun alındığı yine aynı yolla en kısa sürede bildirilecek ve başvurular uygunluk tespiti amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na gönderilecektir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE UYGUNLUK TESPİTİNE YÖNELİK GENEL BİLGİLER
Konuyla ilgili Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın açıklaması şu şekilde:
Bakanlığımız Rehberlik ve Teftiş Başkanlığınca alınan kararlar uyarınca, Bakanlığımız İş Müfettişlerince Kurumumuz Yönetim Kurulunca alınan Covid-19 Sebebiyle Yapılacak Kısa Çalışma Uygulaması Kararı uyarınca yapılacak uygunluk tespiti incelemelerinde aşağıdaki hususlar dikkate alınacaktır;
* Tüm incelemeler mahalline gidilmeksizin Rehberlik ve Teftiş Başkanlığında veya Grup Başkanlıklarında sadece ilgili başvuru evrakı ve ekleri üzerinden ve tespit tutanağı düzenlenmeksizin gerçekleştirilecektir.
* İnceleme sürecinde başvuru evraklarında eksiklik olduğunun değerlendirilmesi halinde, ivedilikle işverenler ile irtibata geçilerek, söz konusu eksik evrakların elektronik ortamda intikal ettirilmesi istenecek ve inceleme evrak bazında ivedilikle tamamlanacaktır.
* Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde, işyerlerinin sadece bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler yeterli olacaktır.
* İşverenlerin yönetimsel kararları çerçevesinde faaliyeti durdurulan veya azaltılan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde ise, durumu ortaya koyacak ilgili belgeler yeterli olacaktır.
* Uygunluk tespitine ilişkin olarak Bakanlığımız İş Müfettişlerince rapor niteliğinde yazı düzenlenecektir. Söz konusu yazı ve ekleri, Kurumumuz İl Müdürlüklerine Kep adresi üzerinden elektronik ortamda gönderilecek olup ıslak imzalı hali ise işyerlerinin dosyasında muhafaza edilmek üzere bilahare gönderilecektir.
* Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti işlemi, Kanunda düzenlenen asgari ve azami süreler ile birlikte, idari tasarrufun süresi ile sınırlı olup idari tasarrufun sona ermesi ile kısa çalışma uygulaması da kendiliğinden sona ereceği dikkate alınmalıdır.
İŞVEREN KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURUSUNUN SONUCUNUN BİLDİRİLMESİ
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerden dolayı işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu, İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işverene, İŞKUR tarafından bildirilir. İşveren de durumu, işyerinde işçilerin görebileceği bir yerde ilan eder ve varsa toplu iş sözleşmesine taraf işçi sendikasına bildirir. İlan yoluyla işçilere duyuru yapılamadığı durumlarda, kısa çalışmaya tabi işçilere yazılı bildirim yapılır. Kısa çalışma talebi uygun bulunan işveren kurumca bildirilen sürede Kısa Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek gönderir.
Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işverenlere başvurularının sonucu, elektronik posta yoluyla taleplerini gönderdikleri adrese yapılır. Talebi uygun bulunan işverenler, Kurumca bildirilen sürede Kısa Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek başvuru yaptıkları İŞKUR biriminin elektronik posta adresine gönderir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDE NE KADAR ÖDEME YAPILIR?
Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemez.
Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenir. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılmaktadır. Ödeme tarihini öne çekmeye Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yetkilidir.
Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir.
Kısa çalışma yapılan süreler için, kısa çalışmaya tabi tutulan işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesi ’18-Kısa Çalışma Ödeneği’ olarak bildirilir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ SÜRESİ NE KADAR?
Kısa çalışma ödeneğinin süresi 3 ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır.
Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde, ödemeler 4857 sayılı Kanunun 24. maddesinin (III) numaralı bendinde ve 40 ıncı maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. Bu bir haftalık süre içerisinde ücret ve prim yükümlülükleri işverene aittir.
Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve kurum tarafından ödenir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ KAPSAMINDA FAZLA VEYA YERSİZ ÖDEMELERİN TAHSİLİ
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALINAN SÜRE İÇİN ÖDENEN PRİMLER
İşçinin kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödenmektedir. Söz konusu dönemde kısa ve uzun vadeli sigorta primleri aktarılmaz.
KISA ÇALIŞMA UYGULAMASININ ERKEN SONA ERMESİ
İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu Kurum birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur.
Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer. Geç bildirimlere ilişkin oluşan yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN KESİLMESİ
Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâh altına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesilir.
İŞVERENİN KAYIT TUTMA ZORUNLULUĞU
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.
İŞSİZLİK MAAŞI ve KISA ÇALIŞAM ÖDENEĞİ ALANLAR CORONA VİRÜSÜNDEN ENDİŞELİ
Yaklaşık 600 bin kişi işsizlik maaşının ödeneceği 5 Nisan’da PTT şubelerine gidecek. Bu kadar çok kişinin PTT şubelerine gitmesi koronavirüs salgını mücadelede endişe yarattı.
600 BİNE YAKIN KİŞİ İŞSİZLİK MAAŞI ALIYOR
Dünya’nın haberine göre, işsizlik maaşı almaya hak kazananlar, her ayın 5’inden itibaren maaşlarını PTT şubelerinde kimlik numaralarını vererek elden teslim alıyor. Türkiye İş-Kur verilerine göre Şubat 2020 itibariyle 592 bin 810 kişi işsizlik maaşı alıyor. Mart sonunda bu sayının artması muhtemel.
SOSYAL MESAFE NASIL KORUNACAK?
Yaklaşık 600 bin kişinin PTT şubelerine gitmesi koronavirüs salgını mücadele ederken ‘sosyal mesafeyi koruma’yı güçleştirecek. Henüz yetkililerden işsizlik maaşlarında farklı bir yöntem izlenip izlenmeyeceğine ilişkin açıklama gelmedi.